Księgozbiór doktora med. Egona Krulla
(dar prof. dr. Jana Harffa)

Biblioteka mojego dziadka obejmowała zbiory z pięciu dziedzin:

1. literatura medyczna, czasopisma przyrodnicze,
2. literatura myśliwska, podróżnicza i opisy przyrody,
3. publikacje historyczne i filozoficzne,
4. beletrystyka (powieści, opowiadania, dramaty),
5. nuty

Po śmierci dziadka w 1936 r., bibliotekę przejęła jego żona Käte Krull. Książki przechowywała aż do śmierci w 1974 r. w domu rodzinnym dziadków w Güstrow, przy Neue Wall Straße 11. Po jej śmierci rodzinny księgozbiór został podzielony pomiędzy spadkobierców, przy czym literatura medyczna w przeważającej części znalazła się w posiadaniu spadkobierców profesjonalnie zajmujących się medycyną. Zbiory dotyczące tematyki myśliwskiej i leśnej otrzymał dr Eduard Krull, syn Egona, który sam był myśliwym. Publikacje historyczne i filozoficzne oraz beletrystykę w całości przejęła moja matka, dr Edith Krull. W jej posiadaniu znalazło się też część pozycji z 1 i 2 zakresu. Książki te odziedziczyłem po jej śmierci.

W trakcie podziałów spadkowych coraz więcej książek z księgozbioru ubywało. Pogląd, jakie publikacje znajdowały się w dziedzinach oznaczonych numerami 2, 3 i 4, daje powstały wówczas katalog, który jest dołączony do tej informacji (załącznik 2). Tę istniejącą jeszcze i znajdującą się w moim posiadaniu część biblioteki mojego dziadka (literaturę historyczną i filozoficzną, trochę opisów przyrody i podróży, czasopisma przyrodnicze oraz nuty) przekazałem Uniwersytetowi Szczecińskiemu, w którym jestem zatrudniony od 2008 r. (najpierw jako stypendysta Fundacji Nauki Polskiej, a od października 2010 r. jako pracownik Wydziału Nauk o Ziemi). Moim życzeniem jest, żeby przekazane zbiory były dostępne dla badań naukowych.

Księgozbiór obejmuje nie tylko wartościowe pod względem naukowym pojedyncze egzemplarze, lecz także w całości jest świadectwem życia duchowego wykształconego mieszczaństwa w Niemczech czasów wilhelmińskich, okresu pierwszej wojny światowej i czasów powojennych do momentu przejęcia władzy przez Hitlera. Ta interpretacja jest potrzebna, żeby zrozumieć rodzinę mego dziadka w jej społecznym i duchowym zaangażowaniu w sprawy społeczne.

Mój dziadek urodził się w światłej i wykształconej rodzinie. Jego ojciec, dr Eduard Krull – również lekarz – odkrył, że przy pomocy kwasu mrówkowego można leczyć choroby przewlekłe. Gdy ta metoda zdobyła uznanie, leczył on w swojej praktyce w Güstrow wielu pacjentów, nie tylko z Niemiec, ale i z innych krajów europejskich. Dlatego, obok praktyki w Güstrow, uruchomił filię w Berlinie. Po studiach dziadek osiedlił się w Güstrow i pracował wspólnie ze swoim ojcem nad praktycznym zastosowaniem wspomnianej już metody leczenia. Jedną z jego publikacji dołączyłem do tego tekstu. Po śmierci ojca w 1914 r. syn przejął praktykę. Wkrótce też otworzył prywatną klinikę.

W mieszczańskim humanistycznie ukształtowanym domu studiowało się literaturę europejskich klasyków, ale też dzieła starożytne. Dużą rolę odgrywała również muzyka, podobnie jak w wielu innych inteligenckich domach. Rodzina muzykowała wspólnie z przyjaciółmi – muzyka domowa zastępowała wtedy medialne rozrywki dzisiejszych czasów. Lepszemu zrozumieniu tego aspektu mieszczańskiego życia służą zgromadzone w bibliotece nuty.

Duchowo-polityczną atmosferę w domu dziadków w przededniu pierwszej wojny światowej można opisać jako patriotyczną. Wojna znajduje swoje odbicie we współczesnej jej literaturze. Znajdują się tu zarówno opisy przeżyć, jak też dzieła historyczne dotyczące aktualnych zdarzeń wojennych. W literaturze czasów powojennych są zarówno świadectwa światowego kryzysu, jak i literatura lekka, która pozwala oderwać się od ówczesnej trudnej sytuacji politycznej i gospodarczej. Do tego odnoszą się też opisy podróży, ponieważ dziadkowie wykorzystywali w wojażach turystycznych nietypowe środki – podróże koleją i statkiem. Włochy były ulubionym celem ich wyjazdów.

W kilku pracach napomknięto o wzrastającym w siłę narodowym socjalizmie, który to dziadek zdecydowanie odrzucał. Przyczyną tego były wyznawane przez niego humanistyczne wartości, jak też członkostwo w loży masońskiej.

Drugiej wojny światowej dziadek już nie doczekał. I tak kończy się dokumentacja jego życia z ponurym przeczuciem okropności, jakie sprowadziła na Europę i świat kolejna wojna światowa.

Darowizna na rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego powinna być symbolem przyjaźni narodów europejskich, w szczególności niemieckiego i polskiego.

Załączniki

Załącznik 1

Najważniejsze daty z życia doktora medycyny Egona Krulla

Egon Krull urodził się 6 sierpnia 1879 r. w Güstrow, jako syn lekarza Eduarda Krulla i jego żony Johanny. Zmarł w Berlinie 16 listopada 1936 r.

Uczęszczał do gimnazjów w Güstrow i Wismarze, gdzie w 1901 r. zdał maturę. Po maturze odbył służbę wojskową jako ochotnik w holsztyńskim regimencie artylerii polowej nr 24 w Güstrow. Studiował medycynę – najpierw w Rostocku, potem w Marburgu i Lipsku. W Lipsku w 1905 r. zdał pierwszy egzamin lekarski. Staż kliniczny odbył w Monachium, gdzie w 1908 r. zdał egzamin państwowy. Od 1 kwietnia 1908 r. do 1 kwietnia 1909 r. odbywał praktykę w szpitalu w Ludwigslust oraz w klinice ginekologicznej w Rostocku. Po przedstawieniu dysertacji doktorskiej „Über Peritionis acuta nach Perforation einer Pyometra” otrzymał tytuł doktora medycyny. Miało to miejsce w 1909 r. na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Ludwika Maksymiliana w Monachium. 31 marca 1909 r. dopuszczono go do wykonywania zawodu lekarza.

W tym samym roku osiedlił się w Güstrow. 9 lutego 1910 r. ożenił się z Käte Krull (1886-1974), z domu Kusel, z którą miał troje dzieci: Edith (1911-1990), Eduarda (1913-1996) i Siegfrieda (1916-1945). Jako lekarz wziął udział w pierwszej wojnie światowej. Był lekarzem rentgenologiem w szpitalu wojskowym, asystentem lekarza w obozie jenieckim w Güstrow i lekarzem w batalionie Seligenstadt.

Piśmiennictwo:

Krull Egon: Die Krull’sche Ameisensäuretherapie in Theorie und Praxis – Güstrow 1924
Krull Egon: Injektion Krull “Myrmekan”, das Ameisensäurepräparat zur Reiztherapie – Güstrow o.J.(ca 1931)

Załącznik 2:
Napisany własnoręcznie w 1922 r. katalog biblioteki Egona Krulla

Załącznik 3: Dokument potwierdzający uzyskanie stopnia doktora

Załącznik 4: Broszura: Krull Egon: Die Krull’sche Ameisensäuretherapie in Theorie und Praxis. Güstrow 1924

Bibliothek Dr. med. Egon Krull
(Stiftung von Prof. Dr. Jan Harff)

Die Bibliothek meines Großvaters umfasste 5 Fachgebiete:

1. Medizinische Fachliteratur, naturwissenschaftliche Zeitschriften
2. Jagd-, Reise- und Naturbeschreibungen
3. Historische und philosophische Fachliteratur
4. Belletristik (Romane, Novellen, Dramen)
5. Noten

Nachdem mein Großvater 1936 verstorben war, ging die Bibliothek in den Besitz seiner Ehefrau, Käte Krull, über, welche die Bücher im Haus meiner Großeltern in Güstrow, Neue Wall Straße 11, verwahrte, in welchem sie bis zu ihrem Tode 1974 lebte. Nach ihrem Tode wurde die Bibliothek unter den Erben aufgeteilt, wobei die medizinische Fachliteratur großtenteils in den Besitz der in medizinischen Berufen tätigen Erbern überging. Fachliteratur zu Jagd- und Forstwissenschaften übernahm Herr Dr. Eduard Krull, der Sohn von Dr. Egon Krull, der selber Jäger war. Die Bücher des drittens und vierten Fachgebietes der Bibliothek, sowie Teile der Gebiete 1 und 2 gingen in den Besitz meiner Mutter, Frau Dr. Edith Krull über, von der ich die Bücher nach ihrem Tod 1990 erbte. Dabei handelt es sich nicht mehr um den vollständigen Umfang dieser Bibliotheksteile. Im Laufe der Erbteilungen sind immer wieder Bücher aus der Bibliothek entnommen und nicht zurückgeführt worden. Einen Überblick über die Gebiete 2, 3 und 4 der Gesamtbibliothek im Jahr 1922 gibt ein damalig Katalog, der diesem Schreiben beigefügt ist (Anlage 2).

Den noch vorhandenen, in meinem Besitz befindlichen Teil der Bibliothek meines Großvaters (historische, philosophische Fachliteratur und einge Natur- und Reisebeschreibungen, naturwissenschaftliche Zeitschriften und Noten) habe ich an die Universität Szczecin übergeben, an der ich seit 2008 als Professor tätig bin (zunächst als Stipendiat der Polnischen Wissenschaftsstiftung FNP, seit Oktober 2010 Angehöriger der Fakultät für Geowissenschaften).

Mein Wunsch ist es, dass dieser Teil der Bibliothek der freien wissenschaftlichen Forschung zugänglich gemacht werden soll.

Die Büchersammlung umfasst sowohl wissenschaftlich wertvolle Einzelpublikationen, ist aber auch in ihrer Gesamtheit als ein Zeugnis für Geistesleben des gebildeten Bürgertums in Deutschland der Wilhelminischen Zeit, des ersten Weltkrieges und der Nachkriegszeit im Übergang zum nationalsozialistischen Deutschland zu sehen.

Für die Interpretation ist es erforderlich, die Familie meines Großvaters in ihrer sozialen und geistigen Einbindung in die Gesellschaft zu verstehen.

Mein Großvater war hineingeboren in eine aufgeklärte, gebildete Familie. Der Vater, Dr. Eduard Krull – ebenfalls Arzt – hatte eine bedeutende Entdeckung zur Heilung chronischer Krankenheiten mit der Ameisensäuretherapie gemacht. Nachdem sich die Methode durchgesetzt hatte, behandelt er in seiner Praxis in Güstrow einen großen Patientenkreis, nicht nur aus Deutschland sondern auch aus dem Europäischen Ausland, so dass neben der Güstrower Praxix auch eine Praxisniederlassung in Berlin gegründet wurde.

Nach seinem Studium ließ mein Großvater sich in Güstrow nieder und arbeitet gemeinsam mit seinem Vater an der praktischen Anwendung der Therapie-Methode. Eine seiner Publikationen füge ich diesem Schreiben bei. Nach dem Tode des Vaters 1914 übernahm der Sohn die Praxis, der er bald auch eine Privatklinik zur stationären Patientenbehandlung angliederte.

Im bürgerlich humanistisch gebildeten Haus studierte man die Literatur der Europäischen Klassiker aber auch Werke des klassischen Altertums. Die Musik spielte, wie in vielen Haushalten gebildeter Kreise der damaligen Zeit, eine große Rolle. Die Familie musizierte gemeinsam mit Freunden – die Hausmusik ersetzte mediale Unterhaltungen der heutigen Zeit. Für diese Facette des bürgerlichen Lebens stehen die Notensammlungen der Bibliothek.

Das geistig-politische Umfeld im Hause meiner Großeltern am Vorabend des ersten Weltkrieges ist als „deutsch-national” zu beschreiben. Die einschneidende Rolle des Krieges spiegelt sich vor allem in der zeitgenössischen Literatur wider. Darunter sind sowohl Erlebnisschilderungen als auch historische Werke zum Kriegsgeschehen. In der Literatur der Nachkriegszeit finden sich sowohl Zeugen der wirtschaftlichen Depression als auch leichte Literatur, welche die damalige ernste wirtschaftliche und politische Situation verdrängt. Hierher gehören auch Reiseschilderungen, denn meine Großeltern nutzten die technisch ganz neuen touristischen Möglichkeiten, mit Bahn und Schiff zu reisen. Italien war dabei das bevorzugte Reiseziel.

In einigen Werken deutet sich aber auch der erstarkende Nationalsozialismus an. Diesem stand mein Großvater zutiefst ablehnend gegenüber. Diese Ablehnung gründet sich auf seiner humanistischen Grundorientierung aber auch seiner Mitgliedschaft in der Freimaurerloge.

Den zweiten Krieg hat mein Großvater nicht mehr erlebt un so endet die Dokumentation seines Lebens mit der düsteren Vorahnung des Schreckens, den der zweite Weltkrieg später über Europa und die Welt gebracht hat.

Die Stiftung der Bücher an die Universität Stettin soll ein Zeichen für Verständigung und neue Freundschaft der Europäischen Völker, insbesondere Deutschlands und Polens sein.

Anlagen

Anlage 1 Lebensdaten Dr. med. Egon Krull

geboren am 6. August 1879 in Güstrow als Sohn des Arztes Dr. Eduard Krull und seiner Ehefrau Johanna Krull gestorben am 16. November 1936 in Berlin

Schulbildung: Gymnasien zu Güstrow und Wismar, dort Abitur 1901

Militär: Halbjährig-Freiwilliger im Holsteinischen Feldartillerieregiment Nr. 24 in Güstrow

Studium der Medizin in Rostock, Marburg Und Leipzig, dort Physikum 1905 Klinische Semester in München, dort Staatsexamen 1908

Medizinalpraktikant 1. April 1908 bis 1. April 1909 in Ludwigslust, Stift Betlehem und Rostock, Grossh. Frauenklinik Dissertation: Über Peritionis acuta nach Perforation einer Pyometra 1909 Promotion an der Medizinischen Fakultät der Kgl. Bayer. Ludwig Maximilians- Univesität zu München Approbation als Arzt: 31. März 1909 Niedergelassen in Güstrow 1909 verheiratet mit Käte Krull (1886-1974), geb. Kusel (Eheschließung am 9. Februar 1910) Kinder: Dr Edith Krull (1911-1990), Dr Eduard Krull (1913-1996), Dr Siegfried Krull (1916-1945) Kriegseinsatz im I. Weltkrieg: Röntgenarzt der G.S. Lazarette, Assistantarzt im Gefangenenlager zu Güstrow, Bataillonsarzt im Bat. Seligenstadt

Schriften:

Krull Egon: Die Krull’sche Ameisensäuretherapie in Theorie und Praxis. – Güstrow 1924

Krull Egon: Injektion Krull “Myrmekan”, das Ameisensäurepräparat zur Reiztherapie. – Güstrow o.J.(ca 1931)

Anlage 2: Katalog der Dr. Egon Krull Bibliothek, handgeschrieben, von 1922

Anlage 3: Promotionsurkunde Dr. Egon Krull

Anlage 4: Broschüre Krull Egon: Die Krull’sche Ameisensäuretherapie in Theorie und Praxis. – Güstrow 1924